Yeter ki Müzik Olsun

Cem Karaca etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

Suavi – “İki Gözüm İki Çeşme”

21 Temmuz 1990 gecesi… Altın Güvercin Müzik Yarışması dördüncü kez yapılıyor ve TV 1’den naklen yayınlanıyor. Finalde 15 şarkı yarışıyor. Jüride Timur Selçuk, Selmi Andak, Erol Evgin, Nükhet Duru, Esin Engin, İzzet Öz gibi önemli isimler, halktan üç kişi ve yarışmanın organizatörü Jüri Düzenleme Kurulu Başkanı Ali Rıza Türker var. Sahnede ise kimisi tanıdık, kimisi ilk defa ekrana çıkan bir dolu müzisyen, koca bir orkestra. Şarkılar canlı çalınıyor, canlı söyleniyor.

Suavi de o gece finalistlerden biri. Henüz onu hiç tanımıyoruz. Söz ve müziği Özer Şenay!a ait “İki Gözüm İki Çeşme” adlı şarkısıyla ve Suavi Andaç adıyla yarışmaya katılmış. Gecenin sonunda kazanan “Kâhya Yahya” adlı şarkısıyla Cem Karaca oluyor. Yılların Cem Karaca’sı sonuçta. Suavi dereceye giremiyor ama yarışma şarkısını 1991’de Hamle Müzik etiketiyle yayımlanan ilk albümü “Deli Gönlüm”de yeniden seslendiriyor. Ve bu şarkı “Kâhya Yahya”dan da yarışmadaki diğer şarkılardan da daha fazla ses getiriyor, bir “hit”e dönüşüyor.

Suavi’den sonra şarkıyı Zeki Müren, Bülent Ersoy, Kibariye, Ümit Besen, Nuray Hafiftaş gibi bir dolu isim seslendiriyor. Suavi ise 2011’de Seyhan Müzik etiketiyle yayımlanan bir nevi “best of” çalışması “Gülle Diken Arasında” adlı albümde şarkıyı yıllar sonra yeniden söylüyor. Yıllardır bilinen ve sevilen bir şarkı olarak “İki Gözüm İki Çeşme” adeta bir türkü gibi, bugünlere kadar geliyor.

Şarkının yarışma versiyonu o yıl yarışma şarkılarını içeren ve Miks Ltd. etiketiyle sadece kaset formatında yayımlanan albümde yer almıştı. Ne yazık ki o albüm ve Suavi’nin ilk albümü şu an dijital platformlarda bulunmuyor.

Kuşadası Altın Güvercin Beste Yarışması nihayet bu sene yeniden yapılıyor. Şartname yayımlandı. Besteciler eserlerini, 5-9 Ağustos tarihleri arasında gönderebilecekler. Ön jüri 16 Ağustos’ta toplanıp finale kalacak 10 besteyi seçecek. Büyük final ise 7 Eylül Cumartesi gecesi Kuşadası Stadyumu’nda yapılacak.

Yarışmaya katılmak isteyenler detaylı bilgiyi şu adresten edinebilir: http://www.turkerorganizasyon.com

Cem Karaca – “Mutlaka Yavrum”

Cem Karaca upuzun bir hikâye, bir şarkı, bir filmdir anlatmaya kalksanız; özetlere sığmaz. Ama benim için “Mutlaka Yavrum”dur en çok. Şarkıda bahsi geçen yavru kadarken ben daha, ne anlıyorduysam o şarkı sözlerinden artık, bilmem yoksa melodisi miydi derinime işleyen ama bu şarkıyı dinlemeler yetmezdi bana. Öyle severdim. Bu yaşıma geldim, hâlâ ne zaman açıp dinlesem ya da bir yerlerde çalınsa kulağıma, o dakika gözlerim dolar, illa ki kederlenirim.

Şimdi bugün dinlediğimde tekrar gördüm ki “Mutlaka Yavrum” henüz eskimemiş. Bizden önceki kuşaklar gibi bizim de artık kendimizden geçmiş beklentimiz, yavrularımıza dair inanca, umuda dönüşmüş. “Biz görmedik, sen görürsün yavrum.” Yani vazgeçtiğin yere mıhladığın başlangıç. Ve Cem Karaca’nın o benzersiz sesinde yankılanarak çoğalan “insan olmanın verdiği onur”.

Söz ve müziği Cem Karaca’ya ait “Mutlaka Yavrum” ilk kez 1975 yılında 45’lik plak olarak yayımlanmıştı. Sonrasında 1977’de yayımlanan “Parka” adlı albümde yer aldı.

2005 yılında, Karaca’nın ölümünden sonra yayımlanan saygı albümüne de “Mutlaka Yavrum” adı verilmişti ve o albümde bu şarkıyı Edip Akbayram seslendiriyordu. Yavuz Plak tarafından yayımlanan sayısız Cem Karaca albümlerinden birinde şarkının Cem Karaca tarafından yapılmış farklı bir versiyonu da ortaya çıkmıştı yıllar sonra ama Yavuz Plak yeniden basımları o kadar karmaşık ki ben bile hatırlamıyorum ilk ne zaman yayımlandı ki şu anda YouTube üzerinde de şarkının orijinal versiyonundan çok o versiyonu mevcut.

Bugün Cem Karaca’nın doğum günü. İyi ki bu hayattan geçmiş dediklerimizden. Kimse “mutlaka” kelimesini onun kadar inandırıcı, ikna edici söyleyemezdi herhalde. Umudumuz onun sesinde yeşeriyor hâlâ bu yüzden. Ruhu şâd olsun.

OLMASA DA OLURMUŞ

(2 Nisan 2018 tarihinde Milliyet Sanat dergisi internet sitesinde yayımlanmıştır.)

Şöyle hakkınca bir saygı albümü yapmayı bir türlü beceremiyoruz galiba. Geçtiğimiz günlerde DMC etiketiyle piyasaya çıkan “Merhaba Gençler 2018” adı verilmiş Cem Karaca saygı albümü de bu genellemenin içinde yer alacak gibi gözüküyor.

Prodüktörlüğü Sude Bilge Demir tarafından yapılan albümde on üç Cem Karaca şarkısı ve bir de Cem Karaca anısına yazılmış müzikli şiir var. Şarkıların bir kısmı zamanında Cem Karaca’nın kaleminden çıkmış, bazıları ise başkaları tarafından yazılıp üstat tarafından seslendirilmiş. Fark etmez. Sonuçta her şeyden önce her söylediği şarkı onun hayat hikâyesinin bir parçası olmuş ya da en azından onun sesinde bizi hikâyesine inandırmış şarkılar. Hâl böyle olunca başka kim söylese aynı etkiyi veremeyeceği başından belli. Zaten bu önyargıyı kırmak da neredeyse imkânsız.

Bu bir yana, bir şarkıyı “cover” yapmakla, bir saygı albümünde seslendirmek arasında ciddi bir fark var. Bir şarkı yazarına saygı göstermek için şarkısını söylüyorsunuz ama şarkının sözlerinde, melodisinde değişiklik yapıyorsunuz. Belki de hayatta olsa asla kabul etmeyeceği değişiklikler… Her şeyden önce buna hakkınız yok. Sözgelimi bu albümde Fırat Tanış, o cânım “Sevda Kuşun Kanadında”yı Emirhan Cengiz’in düzenlemesiyle zaten yeterince sönük bir biçimde seslendirmemiş gibi bir de “aşk ne ustam” sözü “dedim ustam” olmuş. Niye ve ne hakla?

“Çok Yorgunum”un adı “Yorgunum Kaptan” olmuş mesela. “Bindik Bir Alamete Gedeyoz Kıyamete”de, kartonette bile sözler doğru şekilde yazılmış olmasına karşın “gidiyoruz” diye söylüyor Kök. Cem Karaca da bilmez miydi öyle söylemeyi?

Şarkı ve şarkıcı eşleşmesi anlamında şahsen beklentimi yüksek tuttuğum “Sen de Başını Alıp Gitme”nin Sıla yorumu maalesef ki albümün çıtasını düşüren işlerin başında geliyor. Hadi “Ne olur” yerine ısrarla “N’olur” demesini sineye çektik diyelim ama alkışı duymuş, ihaneti görmüş, ekmeğini bölmüş de yemiş o onurlu kadın ya da adam bu derece ezilir miydi bu şarkıyı söylerken? Sezen Aksu’nun “Git”i olsa anlardım ama bu şarkı öyle bir şarkı değil ki.

Şehirli bohem melankolisini bol bol anlatsın kendi şarkılarında, onu severiz yine ama konser kulisinde bile “bodyguard”larla oturan Teoman mümkünse “Tamirci Çırağı”nı söylemesin mesela artık.

Cem Karaca şarkıları denilince şahsen ilk onda bile aklıma gelmeyecek, Cem Karaca’dan değil Barış Akarsu’dan popüler olmuş “Islak Islak” albümün ticari kaygısını açık eden işlerden sadece biri. Ayrıca Mehmet Erdem’in albümlerini sever ve dinlerim ama bu şarkının onun için doğru bir şarkı olduğunu asla söyleyemem. Aynı şekilde Can Bonomo da kıymetlidir benim için ama “Namus Belası”nı seslendirirken sözlerin ne anlattığını tam olarak anladığından şüpheliyim. Hiç de öyle oyuncaklı, eğlenceli bir şarkı değil zira.

“Memlekette şarkıcı, grup kıtlığı mı var, neden Şevket Çoruh?” diye soracak gibi olduğumda albümdeki en iyi yeniden yorumlardan biri olduğunu fark edip susarım.

Halil Sezai’nin “Oh Be”si memlekete döndüğü için kendisine “dönek” diyenlere meydan okuyan ve tam tabiriyle “döndüm ulan size ne” diyen Cem Karaca’nın “Oh Be”si değil; araya sıkıştırılmış Sansar Salvo’nun dramatik “rap”ine rağmen değil. “Reggae” ritminde bir şarkı bulduk, suyunu çıkaralım versiyonu. Ara “intro”daki Halil Sezai doğaçlamasının başka açıklaması olamaz.

Bunlar ve bunlara benzer pek çok sebep var bu yazının ilk paragrafını bana yazdıran. Hepsi buraya sığmaz. İyi şeyler de yok mu? Elbette var ama bütünü kurtaracak kadar değil. Sözün özü; olmasa da olurmuş denilecek bir Cem Karaca saygı albümü daha var elimizde çünkü bundan önceki de bundan daha iyi değildi maalesef.

Bir de şu var ki, ta o zamanlar yazılmış, söylenmiş Cem Karaca şarkılarıyla bugünlere dair neler neler anlatabilmek mümkündü. Zaten onu yapamıyorsa bir Cem Karaca saygı albümü, Cem Karaca’dan geriye ne kalır ki? Kapaktaki gibi bir illüstrasyon mu sadece?

NİSAN 2018

TÜRKÜLER KARDEŞTİR

(11 Eylül 2017 tarihinde Milliyet Sanat dergisi internet sitesinde yayımlanmıştır.)

Türküler siyasidir. En hoppası, eğlencelisi bile öyledir; bir derdi vardır her türkünün çünkü. Gelin görün ki türküler siyasetler üstüdür de aynı zamanda. Bu coğrafyada yerleşmiş, yaşamış, kimi hüküm sürmüş, kimi sürülmüş, öteki azınlık, beriki çoğunluk olmuş, bazen de yok olup gitmiş dilleri, dinleri, gelenekleri, adetleri, ırkları, toplulukları, kavimleri kayıttan şarttan, önyargıdan, ayrımcılıktan azade yaşar türkülerde. Ve sevilir. Ve benimsenir. Kardeş Türküler tabiri bir grup adı ya da bir proje olmanın çok ötesindedir bu yüzden. Türküler gerçekten “kardeş”tir.

Bir halay bir Egeliyi coşturabilir, bir bozlak bir Karadenizliyi nasıl üzerse. Bir Güneydoğu Anadolulu horon tepebilir, bir Çukurovalı nasıl 9/8’lik bir havayla göbek atabilirse. Kaba bir özettir bu ama doğrudur. Bu hep böyle olagelmiştir bin yıldır. İşte bizim Kardeş Türküler de yıllarca resmi ideoloji tarafından sterilize edilmeye, tektipleştirilmeye çalışılmış bu kardeşliğin gayri resmi tarihini belgeliyor her bir albümüyle. Kardeş Türkülerin yeni albümü “Yol”, geçtiğimiz günlerde Kalan Müzik etiketiyle piyasaya çıktı.

İlk kez 1993 yılında Boğaziçi Üniversitesi Folklör Kulübü tarafından hazırlanan bir konser çalışması olarak hayata geçen Kardeş Türküler projesi, 1997 yılında bir albümle geniş kitlelere ulaştı. O albümün ardından ikisi film müziği olmak üzere altı albüm daha yayımlayan ve hem yurt içi hem de yurt dışında sayısız konser veren, ödüller kazanan ve çok sayıda dayanışma projesine de imza atan topluluk, yeni albümünde de türkülerin kardeşliğini anlatmaya devam ediyor.

Albümde 13 türkü var bu türküler yine Kafkasya’dan Balkanlara, Mezopotamya’dan Anadolu’ya dek uzanan kadim coğrafyadan derlenmiş. Kimileri yazanı belli besteler, kimileri ise geleneksel. Hem düzenlemeler hem de icralar çok kalabalık bir ekibin elinden çıktığı için burada tek tek sıralamak mümkün değil ama bilenler bilir, Kardeş Türküler başından beri ülke müziğinin görüp göreceği en kolektif işlerden biridir ve bu bile tek başına hem çok zor, hem de bir o kadar değerlidir.

Albüm Cem Karaca’nın yazdığı ve ilk kez 1974 yılında plağa okuduğu “Beyaz Atlı” ile başlıyor. Feryal Öney’in bir çığlık, bir çığ, bir çağlayan, bir kasırga (ne derseniz deyiniz) etkisiyle çınlayan sesi ve gürül gürül akan düzenleme daha albümün ilk dakikalarında yakalıyor dinleyeni. Arkası geliyor sonra. Kürtçe “Halâle”, Çerkesçe “Kayderi Ğogum”, Ermenice “Hanene”, Bir Çerkeş Türküsü “Kalk Gidelim”, şarkıları Türkiye’de de çok sevilmiş Lübnanlı müzisyen Rahbani’nin “Ala Del’una”sı ile bizim meşhur “Evlerinde Lambaları Yanıyor” türküsünün müthiş bileşimi albümün ilk yarısını tamamlayan türküler.

Alevi dedesi Ali Murtaza’dan “Eşrefoğlu Al Haberi”, Söğüt’ten “Bir İncecik Duman Tüter”, Karadeniz Rumcası ile Aitents’ Eparapetanen, Boşnakça “Mito Bekrijo”, Kürtçe “Sebahul Xeyr”, Zazaca “Gulê” ardı ardına geliyor ve Kilis türküsü “Karanfil Deste” gider ile de albüm kapanıyor.

Tabii her Kardeş Türküler albümünde ya da konserinde olduğu gibi yine seçilen türküleri arka arkaya dinlerken ne bölge, yöre kalıyor, ne dil, ne din, ne de başka bir sınır, köşe. İnsan olmanın ortak hissinde, hüznünde, sevincinde, insanın yine insanla, kimi zaman da doğayla, hayatla verdiği sınavın derininde bir yerlerde gülerek, ağlayarak buluşuyoruz yine. Bu hayat bilgisini heybesine doldurmuş muazzam müzikal zenginliğin bugünün kayıt ve icra imkânlarıyla çalınmış, söylenmiş ve bir albüm kadarına sığdırılmış müthiş lezzetiyle.

Ortak değerlerimizin sistematik olarak aşındırıldığı, ortak hafızamızın bir plan dâhilinde silinmeye çalışıldığı, tarihin yalanla yeniden yazıldığı bir zamanda, dinlemek ve edinmenin ötesinde, sahip çıkılması gereken bir albüm “Yol”.

EYLÜL 2017

İKİ UCU CESUR BİR DENEME

(9 Mart 2016 tarihinde Milliyet Sanat dergisi internet sitesinde yayımlanmıştır.)

İlk albümünü piyasaya sürdüğünde takvimler 1996 yılını gösteriyordu. Herkes, türkü söyleyen henüz 22 yaşındaki bu gencin müzik piyasasında kalıcı bir yetenek olacağı konusunda hemfikirdi. Nitekim öyle de oldu. Aradan yirmi yıl geçti ve Kubat müzikte yirminci yılını onuncu albümüyle kutluyor. “Al Ömrümü” adını taşıyan yeni Kubat albümü, geçtiğimiz günlerde Studio 14 ve DMC ortaklığı ile raflarda yerini aldı.

2015’de sadece dijital platformlarda yayımlanan dört şarkılık mini türkü albümü “Proje 2015”i saymazsak, üç yıl önce yayımlanan son albümünde pop sularında yüzmüştü Kubat. Son derece iyi bir albümdü bu üstelik. Yeni albümünde ise türkülere ve türkü formundaki şarkılara geri dönmüş ama poptan da büsbütün uzağa gitmemiş. On bir şarkı ve bir farklı versiyonun yer aldığı bu albüm, pop-folk çizgisinde bir yerlerden ses veriyor.

Söz ve müziği Cevdet Bağca’ya ait (albüm kartonetinde her nedense Bağcı olarak yazılmış soyadı) “Al Ömrümü”, albümün hem adı hem de çıkış şarkısı olmuş. 2011 yılında hem Cevdet Bağca, hem de Kıvırıcık Ali tarafından seslendirilen bu şarkıyı, Kubat da 2012 yılında Gökhan Kırdar’ın düzenlemesiyle seslendirmişti. Bu albümde ise aynı şarkı, Mehmethan Dişbudak’ın düzenlemesi ile albümün en iddialı şarkılarından biri haline gelmiş.

İhsan Güvercin’in Gevheri’nin dizelerinden bestelediği ve 2015 yılında yayımlanan son albümünde seslendirdiği “Ey Benim Nazlı Cananım” bu albümde senfonik-“rock” denilebilecek bir düzenleme ile çıkıyor karşımıza. Hemen ardından gelen anonim Bodrum türküsü “Yansın Bodrum” ise “funky” gitarları ve disko ritmiyle şaşırtıyor. Genellikle “Demirciler Demir Döver Tunç Olur” adıyla bilinen ve öyle söylenen bu türküyü, 2007 yılında Mehmet Çelik “Yansın Bodrum”, adıyla söylemişti. Türkünün Kubat’ın söylediği bu versiyondaki trafiği de ondan alınmış sanırım.

İzmirli bir genç besteci ve şarkıcı olan Derya Yılmaz’ın üç şarkısına birden yer vermiş bu albümde Kubat: “Veda”, “Eyvallah” ve “Buram Buram”. Pop kategorisinde değerlendirilecek bu üç şarkının üçü de kendi kulvarı içerisinde azımsanmayacak kadar iyi ve Kubat’ın sesinde çok doğru tınlayan şarkılar. Özellikle “Eyvallah”, benim albümün bütünü içerisinde en sevdiğim şarkılardan biri oldu. Sanırım bu albüm, daha önce Demet Aktaş’ın ilk albümünde de bir bestesi yer alan Derya Yılmaz’ın müzik dünyası tarafından yakın takibe alınmasını da sağlayacak. Yine adını daha önce pek duymadığımız ama albümde bir şarkısı yer alan bir başka besteci ise Aysun Keskin. Söz ve müziği Keskin’e ait “Göresim Var” adlı şarkı da albümün iyilerinden. Ayrıca “Göresim Var” albümde iki farklı versiyonla yer alan tek şarkı.

Huşeng Azeroğlu tarafından derlenmiş Azeri bir türkü olan “Ay Beri Bak” ve Neşet Ertaş’ın meşhur “Doyulur mu?”su özellikle vokalleriyle ‘70’li yıllar Anadolu popu tadını bugünlere taşımış yeni düzenlemeler. Nitekim tam da o döneme ait bir Cem Karaca şarkısı olan “Gel Efendim” de yine şaşırtıcı bir düzenlemeyle albümde yerini almış.

Bolu yöresine ait anonim bir türkü olan “Gözümden Cemalin”, Kubat’ın bir şarkıcı olarak sesini kullanmadaki maharetini bir kez daha gözler önüne (daha doğrusu kulaklar önüne) seriyor.

Her şeyden çok şunun altını çizmek lazım ki, müzikal açıdan “cesur” bir albüm bu. Hem tanınmamış bestecilerin şarkılarına yer verip, hem de çok bildik şarkı ve türküleri bambaşka hale getiren düzenlemelerle dinleyici karşısına çıkarmak söz konusu ve kabul etmeli ki bu, iki ucu da çok cesur bir deneme. Koyun Kubat’ın neredeyse kusursuz denilebilecek şarkıcılık performansını bir tarafa, sadece aranjör olarak Mehmethan Dişbudak’ın her bir şarkıda neler yaptığını duymak için bile dinlenilmesi gereken, hatta müzisyenlerce ilham alınması gereken bir albüm bu. Ben ki türkülerin otantik hallerinden fazlaca uzaklaştırılmasına hiç de sıcak bakmayanlardanım, beni bile tavladı bu düzenlemeler doğrusu.

Nihat Odabaşı’nın siyah beyaz fotoğrafları ve Nilşah Ağaoğlu’nun özenli kartonet tasarımı da bu bütünü tamamlıyor. Tek sorun, bastığı her kartonet kesim hatalarıyla dolu olan GD Ofset’in kartonet baskısı. Tırtıklar, pürüzler, eğri kesim ve CD’yi tutan plastiğin kartonete yapışmamış olma sorunu, bu firmanın son dönemde bastığı bütün CD kartonetlerinde olduğu gibi, bunda da var. Ama zaten kartoneti dert eden üç beş kişi kaldık şunun şurasında değil mi? Bu da kadı kızının kusuru misali olsun.

MART 2016

Hakkımda

Takip Et

Bu Hafta Çok Okunanlar

Arşivden